Bendant

Alexandrin :

A peine je bandais qu’aussitôt je débande
(d'après Daniel Pennac).

Totona, petomana

Ana-Maria Cazalis (…) teniá, coma Vian e quauqueis uns, a l’encòp au Saint-Germain-des-Près literari e au monde sota-terranh dau Jazz ; parlant amé lei jornalistas, baptejèt exitencialistas la chormeta que l’environava e la joventut que rodava entre lo Tabou e la Pergola. (…) Se prestava lèu lèu ai fotografias e ais entrevistas e òm començava de s’interessar a son amiga, la redonda Toutoune, qu’èra venguda una chatonarela dau pèu negre : Greco. Dins « Victor ou les enfants au pouvoir », aviá jogat a la Gaieté-Montparnasse, en cò d’Agnès Capri, lo ròtle de la petomana.

La force des choses, p.199.

Viechs e Vida

Defòra plòu, e s’enanam tristàs de se desseparar, quora rescontram lo libraire que fa de sus plaça amé son parapluèia. Prepausa de crompar una botilha de vin e de l’anar beure a la librariá. I restam fins a tres oras, regacham libres d’art, dessenhs e revistas e Chauffard legís fòrt de poèmas porcàs, signats Claudinet, que son benlèu de Cocteau ; se ditz Vies sus la cuberta dau defòra e Vits au dedins ; n’i a un de polidonet, que lo refrin es : « S’il seulement j’avais deux francs ».

Simona de Beauvoir, La Force des Choses, p. 131.

La Fòrça dei Causas

Acomençam aquí la revira..dura dei grands autors de la literatura en Occitan-Provençau. Pauc-a-chac-pauc, au debanar de nòstrei lecturas e a l’azard Bautazard… notarem lei tròç scatologics ò sexuaus dins de romans que son pas sempre fachs precizament "per la causa".... Lo promier autor es una trobairitz franchimanda : Simona de Beauvoir. Calinhaira de Sartre, dins lo jornau de bòrd qu’es « La Fòrça dei Causas » parla pas que de filosofia… Agachatz puslèu son viatge en Soissa e sei remembranças...

Simone de Beauvoir, La Force des Choses 1(1963), Paris, France, Folio, 2006, p.129

La narratritz es Simona de Beauvoir...

"La promièra conferéncia de Sartre, i assistère pas, fasiáu una escorreguda, mai me la contèt : i aguèt 1 100 personas ; escotèron ben mai piquèron pichotament dei mans ; parlèt doas oras. Puèi beguèt quatre martinis, dinèt e passèt la serada au balèti ; segur se rementava pas de grand causa, se que non que donèt de consèus a una donarèla de la Chaux-de-Fonds tocant la vida sexuala de son fiu. La dòna cranhissiá que faguèsse d’enfants a quauquei creaturas : « Alòrs, ensinhatz ié de se retirar, dòna », ié diguèt Sartre. Ela diguèt : « D’efiech, ié dirai que lo consèu porgís de vos, aquò lo tustarà mai que mai »".

La bona de nové

Dins la familha dei Cataflanc, fau pas rire amé nové. Que non. Jà la bona se leva mai d’ora que leis autres per alestir lo fetge gras, netejar lei rabassas, e pescar lo saumon de Norvèja. Qu’es complicat putan per un gros sopar que devriá èstre legier ! E labèu roge lo saumon de norvège, amé aquelei putas de blinis que prenes a l’espiçariá fina. Fach de nòses, de fruchas secas e de peis de la region, e òc, pichotei lectors, es lo nové provençau. A poil. Adoncas de saumon. Urosament que ma bona se fa rire soleta (saup faire un molon de causetas soletas), se vei s’enanar en batèu, pescar lo peis per aquelei putas de rics que fan (des)virar lo monde, en KWAY de Pau Emili, lo pichonet esquimò dau jornalet occitan Papagai, bas resilhas, e lei popas duras per lo fresc dei glaciers de Norveja que fan paur a Micolau Hulot. Amé son bac mai set e sa prepà au licèu J… de la vila de M…, Maria-Terèsi a enfin trapat una òbra fixa mercés au pòle emplec (lo pichot esquimò) : Bonicha en cò dei Cataflancs. Quora veguèt qu’èra acceptada, per letra au sagèu dei Cataflancs, pegat amé la lenga dau paire Cataflanc, banhèt. Fau dire un detalh tras qu’important per la seguida de mon cònte de nové : Maria Terèsi es una femna fònt. E tot la fa banhar quora es contenta. A non ! fau pas rire, Maria Terèsi (es lo nom de ma bòna bòna mai son escais podriá èstre Manon dei Sòrgas) lo ser de nové ! Jà qu’es pas una sinecura d’obrar en cò dei Cataflanc dins l’ostalariá borgés de la vila de T….. En fácia de la farmaciá borgèsa dei Cataflanc : leis Avenant, una familha de borgés, parier. Abonats au jornau de l’UMP. Mai que degun ié parlan pas plus : lo pichonet qu’èra au catechisme, veniá raubar lei sòus per lo paire pendent la quista. Lo paire : una menda de Bernat Flapit, industriau, que finançava un bordèu (parle pas dau vin) caudàs pròche dei bordilhas de la vila e dei vira-vira Intermercats e ED. Fau pas rire amé lei tradicions, anatz chanjar de bralhas, Maria Terèsi, ça pourrait gêner grand mère. Desencusatz quora siáu urosa me contratle pas plus, mestrèssa.

Son totei vestits, lei Cataflancs de camisas negras (polit periòde de l’an, polit periòde de l’istòria). E lei pichòts Cataflancs son atifats coma lei pichòts enfants de la crotz de bosc dins lo clip de mila colombas, per Mirèlha Matieu, mai ères tròp joine per comprene ma referéncia car lector, cara lectritz, per te chauchilhar en pijamà esponja dabans lei varietochas de Maritia e Gibert Capentier. Damatge. Èra tròp bòn, la tèsta de ma maire.
Mai perqué Maria-Terèsi fuguèt prèsa au casting dei bònas de Cataflanc ? Te lo demande. E bè, en legissènt lo CV lo paire Cataflanc aviá flashat sus lei passa-temps de la boneta : Abans lo cinèma e l’aritmetica, afortissiá qu’èra apassionada per l’aiga, de mai se disiá « sorguièra » : fasiá gisclar de cascadas, per un còp de bagueta magica, quauquei frotits frotats d’una sòrga nimesenca surgida d’onte sabe e… Coco ! Babau ! Cantava l’aiga que raja. Dempuèi lo grenela de l’environa, lo paire Cataflanc fanatic de son president cranissiá la perda deis aigas. La boneta emplegada fariá l’afaire. E pendent l’entrevista personala ié aviá monstrat sa miograna entra-dubèrta. D’efiech : Era lei grandeis aigas coma diriá Sant Simon.
Per ganhar plus, trabalhar plus : La bona reciuclava son aiga dins un Brità cada ser. Lei contravents entre-dubèrts, coma la miograna, lo paire, apassionat per la fisica e la biologia, en fácia dins lo burèu, semblava prene de nòtas de seis experiéncias mai coma èra presbit, que vesiá de luenh, èra oblijat pecaire de tener son papier sota lo burèu entre lei cambas en bolegant son estilò Bica. De luenh, pecaire, fasiá l’efiech d’un filme erotic de M6. Tot es suggerit. Anatz pas me faire lo procés de Dòna Bovina (Madame Bovary en Francés) You can leave your hat now.
Mai tornam a nòtrei motons : Era la velha de Nové. Lei five pichòts capelats a la bòla, (plus fraires de Mirelha Matieu que Jackson Five dins l’aspect) carguèron un bloson negre per saludar monsur lo curat, bramar « la camba me fai mau, bota sèla a mon chivau » au mitan dei candelas rojas e dei dentiers de benitiers. On sort des dentiers battus. La maire, una faussa blonda, aviás pas que de verificar sei cilhas a la Manuèu Chain, l’ors de Capitau, la negror correspondiá pas a la lusor de son casco ai rebats de blats dichs « Mirelha D’Arc » per Jaume Defranges, son perruquier (Mirelha d’Arc, Mirelha d’au jorn d’uèi), la maire doncas, bailejava seis escots, a-de-reng, per se rendre a la messa. Lo paire sortiguèt en darnier, verificant que lo robinet d’aiga cauda èra ben barrat. Car avant de partir, il faudra bien se couvrir…
La mission de ma bòna, qu’èra bòna, èra d’alestir lei presents au bas dau pin de Nové (fasiá mens convencionau que lo sapin, e respectava la flora provençala, una idèia a la Mirelha, un pauc colha). Sei pichòts començavan totei de se segar a la pension Santa-Maria-Pregatz-Per-Ieu, lo ser a la candela dau dormitòri, semblavan creire encara au paire nové. Per agradar a Mirelha d’Arc, cresián a l’omenet roge. Mai s’avián lo gost dau sacrat, leis aureolas sus lei matalas dau matin, èran pas aquestei deis angis. Se disián : siam oblijats de contunhar de creire en Dieu, alara perqué pas au paire nové ? Sarà mai rendable dins lo tems ! Presta me ta man drecha.
Ma bòna bòna bòna, coma diriá Jan Jaume Goldman, se penjèt en abans, sota leis agulhas dau pin, dubrissent son camisier blanc de sobreta coma un tiatre de mariòtas en causa de la calor de l’ostau de vila. Sei doas popas redondetas dins lei rebats dei bolas de nové. Despausèt lei dacòs enrubanats : La Wiiiiiii per ailí, lo foet per ailà, lo canard de Banh de Mirelha d’Arc crompat a tout à dix francs, en fácia du Virgin de la ville de M… sota lei pinhas e lei bolas de nové. Maugrat lo papier, sabiá exactament a quin papier lo present correspondiá. Una saboneta Ives Rochier, cuberta just d’un nos, coma un uòu de pascas, ié escapèt dei mans. La vaquí a quatre patas, de cercar lo present. Qué rebaladis ! La culota seca despassant sota lo faudau… Per bona consciéncia ausiguèt la votz de sa matrona : Ce n’est pas correct Marie-Thérèse, mais je ne peux rien dire, vous n’avez pas la Pampers qui trempe cette fois, allez, hop, hop, continuez à chercher pendant que j’assassine Saboly, vous allez bien me retrouver ma savonnette de noël, envoyée par ma tante de Saint Flour. Subran… Un bramadis se faguèt ausir. E per acompanhar lo tot : una musica a la Bon tant pis. Lo moment erotic es anonciat. Tatassssssssssssan.
Lo paire nové èra negre coma un babau e ié diguèt, d’un biais mascle que comencèt de faire venir una goteta a Maria-Terèsi:
-Perqué siás a faire mon òbra ? diguèt l’òme dei polidei mans de trabalhaire.
- Es lo pòle emplec que me lo prepausèt, bretonejèt Maria-Terèsi dabans lo dieu que se presentava. Fau d’oras suplementarias. La CAF vos l’a pas dich ?
- A ma paura dòna avèm de concurréncia d’en pertot. Son a privatizar mei renas ! respondiguèt lo paire nové en se pinçorlant lo chichi bèli a travers de sei bralhas rojas Nike, coma un fotbalor pendent l’escaufament.
- O paire nové ! tu que siás tan fòrt, ajuda me de trobar lo sabon, se que non ma matrona cargarà son vestit de Chata-Woman e me tustarà fins ai sangs.
Lo paire Nové, 25 ans de tot rompre, èra un jogaire. Escotèt plus sei paraulas e s’emboitèt darrier la bòna (qu’èra son mestier) coma un legò. La quista de la saboneta vendriá après. Fuguèt la mai polida nuech de nové. Invente la suite, qu’après le réveillon écrire me fatigue. Fin de la digestion du réveillon. Bon contunhe qu’ai tot mes dins lei preleminaris e ren per la seguida. Segar es mai fòrt que tu. Doncas : Era nové, e per present lo paire nové, que semblava a Noah (pas la cantaira, l’òme tennis) cambièt de jòc. Prepausèt de monstrar son santibèli per lo faire intrar dins lo belem de la bònassa. « Amé ma longa vista dau capitani croquet anam trapar lo sabon ». E òp. Còp sec. Rhaaaaaaaaaaaa lovely. Oba oba òp. Se crei de jogar au Marsupilami. Mai ajudèt pas per melhorar la vista de la bòna que trapava totjorn pas de sabon. Faliá passar lo temps e per la consolar, assajèt de la divertir autrament. Faliá la detar. Fa passar leis idèias negras. La paure n’aviá de besonh, de paur de se faire castigar, nusa, dins la cròta. Per aquò papà navidad joguèt pas au playmobil : ié auriá fach mau de sa man de plastic per ié asticar lo bisonors. E lei playmobils an pas de dets. Planhisse lei femnas Playmobils. Coma fan? Eu, en mascle assegurat coma un super eroi, ié faguèt una man de Miquet. Quatre dets barrutlaires dins un gant blanc. La pachòla dau plaser, banhèt lo tapis persant, que pantalhava pas que d’una causa : èstre perçat ! O ! Papà nové restes totjorn enfant e fas de miracles !
Alara, la bòn bòna oblidèt la cerca dau sabon. Quitèt sa pausicion de chineta e se sarrèt de … la saca de paire nové ! Clafida de susprèsas ! Furnèt abans de la dubrir. E devinhèt un fum de causas. Faguèt balòta. Bòna quina. Tombèt sus un engin gigant que se dessenhava de galís, a travers dau teissut. E decidiguèt, la bombassa, de sortir l’objècte tot d’una. Joguèt amé la trompassa de Babar. Era douça coma una pelucha. Coma la joguina èra pas estada fargada en China, poguèt la metre dins sa boca sens cranher de s’intoxicar amé lei produchs dau dedins. Seguritat europenca. Era prostian, aviá lo gost d’un mistrau ganhant. Puèi s’avisèt parier, que s’èra chata (es un eufemisme) ié agradava lei jòcs de Legò e s’emboitèt soleta sus la trompassa en cridant de comptinas. En jogant au tobogant, l’esquina virada a son òme alongat, ié agradava de tocar lo bas ventre de son musclor, cadrilhat coma un galak. De còps que i a, ié pessugava lei pecots de sei popas, duras coma de tetinas. Qu’èra aisat e instrutiu de jogar ansin ! Amé sa fònt poderosa, resquilhava coma sus una patinoire. Eu se congostava : sentiá son ravit resquilhar coma pas jamai dins sa fònt de venus, aquò ié descapulava son casco de playmobiu, lo ravit rintrava e sortissiá de la crecha coma voliá. Per acabar, joguèron a GI Joe : Pausicion dau missionari. Fuguèt un fuòc d’artifici, pegant coma una pasta play doh. Puèi paire nové se rambralhèt, desapareguèt sus un er de Tino Rossi, dins una flacassa que ié faguèt pensar a sei vacanças a Lesbòs, pròche de la mar Egèia.. Mai chut… Ausètz ? A ! Meis amics ! Son leis enfantons Cataflancs que tòrnan de la messa ! Jòia de l’enfantum. Velocitat e precipitacion de la lubricitat capitalista ! Tròbon lei presents empaquetats. Lo sabon Ives Rochier, drech e fier de son ruban verd sembla de rire. La bòna aguèt temps de tot assecar, professionala coma fau amé la magia dau miracle nadalenc. Còp sec : tot d’una tot lo rebaladis fuguèt recaptat. Es just lo pichonet que remarquèt benlèu una olor curiosa, entre la pega de son escòla ò la mandarina. Leis adults sentiguèron ren. La bòna fuguèt convidada per la busca au chocolat que ié rampelèt de remembranças prostianas. Puèi focalisèt sus lei darnièreis impressions de l’enfancia : A ! Om pòu tot dire, mai son aquelas que fan lo bonur de nové. En tot cas, es aquò que ié restara de la serada.